Filozofia, cynizm, miłość platoniczna

Filozofia, cynizm, miłość platoniczna to koncepcje, których rodowód sięga starożytnej Grecji. No może nie do końca, bo to jak potocznie się używa tych terminów jest efektem późniejszych przekształceń i interpretacji.

Filozofia

Filozofia to rozważania teoretyczne nad podstawowymi kwestiami związanymi z rzeczywistością. Potocznie często używa się słowa “filozofia” w sensie zbliżonym do “światopoglądu” (np. “moją filozofią jest dobrze żyć z ludźmi”), lub jeszcze szerzej: zastanawiania się (np. “nie filozofuj”, czyli “nie myśl tyle, nie zastanawiaj się”).

W ostatnim czasie dość swobodnie terminem „filozofia” posługują się np. korporacje. Reklamują się, że „filozofią marki jest […]” lub że „filozofia zarządzania firmy opiera się na wartościach […]”. Chodzi o różne wartości, cele i metody działania, którymi w założeniu kieruje się jakaś firma. Ten termin mógł się wziąć przez jakieś skojarzenia z “filozofią” jako światopoglądem oraz tym, że w filozofii mówi się o wartościach i podstawach funkcjonowania czegoś.

Miłość platoniczna

…a więc czysto duchowa i pozbawiona zmysłowości.
Sam jednak Platon widział miłość trochę inaczej; mianowicie w “Uczcie” przedstawił poznanie w 3 etapach czym jest miłość: człowiek na początku w miłości cielesnej odkrywa czym jest piękno zmysłowe, następna jest miłość duchowa (zwrócenie na piękno duszy drugiej osoby), a na końcu jest miłość sama w sobie – poznanie idei dobra i piękna.

Cynizm

Starożytni cynicy (dla odróżnienia zwani też kynikami) z kolei uważali, że należy nonkonformistycznie odrzucić obowiązujące wartości społeczne (w tym przywiązanie do dóbr materialnych), żeby móc osiągnąć cnotę i szczęście.

Nazwa cynizmu (κυνισμός) bierze się od słowa κῠνῐ́ζω – “żyć jak pies”, gdyż cynicy swoją pogardę dla społecznych wartości demonstrowali też rezygnując z luksusów, dóbr materialnych. Główny przedstawiciel cynizmu, Diogenes, mieszkał w beczce i chodził w łachmanach.

Współcześnie to słowo jest używane z negatywnym nacechowaniem na oznaczenie postawy lekceważącej społeczne normy, ideały, a także innych ludzi. Może się to wiązać z hipokryzją, brakiem skrupułów, wyrachowaniem…

Takie nacechowanie tego terminu nie jest jednak współczesnym wynalazkiem. W okresie Cesarstwa Rzymskiego zauważono, że wielu filozofów cynickich nie poszło „psią” ścieżką Diogenesa i jedynie mówili o odrzuceniu wartości i bogactw tego świata, w rzeczywistości żyjąc w luksusie. Wówczas skojarzono cynizm z obłudą i hipokryzją.


Autor: Paweł Chról

Wpis „Filozofia, cynizm, miłość platoniczna” na instagramie.