Kto posługuje się językami saami? Saamowie, czyli rdzenna ludność zamieszkująca północne krańce Norwegii, Szwecji, Finlandii i Rosji – kulturalno-geograficzny region zwany Laponią, albo Sápmi, jak Saamowie nazywają swoje tereny. Pojęcie „Lapończyk” jest przez Saamów uznawane za obraźliwe.
Jakim językiem mówią Saamowie?
Saami nie jest jednym językiem. Istnieje dziewięć języków saami. Patrząc od południa: południowosaamski, ume, pite, lule, północnosaamski oraz języki wschodniosaamskie: inari, skolt, kildin i ter (do wschodniosaamskich należą również wymarłe akkala i kemi).
Języki saami należą do rodziny języków uralskich. Są więc spokrewnione z językiem fińskim, estońskim i węgierskim. Wszystkie te języki również należą do grupy języków ugrofińskich. Ich pokrewieństwo jest jednak dość dalekie.
Językoznawcy uważają, że saami i fiński wywodzą się ze wspólnego saami-fińskiego prajęzyka, którym posługiwano się 4 tysiące lat temu. Język ten wyewoluował w prasaami i prafiński około 3 tysięcy lat temu.
Charakterystyka
To, co charakteryzuje języki lapońskie, to fakt, że mają wiele przypadków, wiele form czasownikowych i bogate możliwości tworzenia nowych słów poprzez derywację. Dlatego też słowa w saami mogą być bardzo długie.
Ortografia
Istnieje osiem systemów ortograficznych dla różnych języków saami. Kildin używa cyrylicy, podczas gdy pozostałe języki pisane oparte są na alfabecie łacińskim.
Status języków Saami
Języki saami mają oficjalne statusy prawne w Norwegii, Szwecji i Finlandii. W Norwegii saami są uznawane za drugi oficjalny język w państwie, ale tylko w konkretnym obszarze administracyjnym. W Szwecji i Finlandii saami mają status języka mniejszości narodowej. W Rosji saami nie mają oficjalnego statusu, ani na poziomie krajowym, ani regionalnym, ani lokalnym.
6 lutego Saamowie obchodzą swoje święto narodowe – z tej okazji: wszystkiego najlepszego!
❄️północnosaamski
Lihkku sámi álbmotbeivviin
❄️lule
Vuorbbe sámij álmmukbiejvvijn
❄️pite
Lihkko sáme älbmukbäjjváj
❄️ume
Lïhkkuos sämij ålmagenbeäjvvie
❄️południowosaamski
Lahkoe saemiej åålmegebiejjine
Autorka: Alicja Kiełpińska
Korekta: Z tekstem
